"dek ulah sifaik iduik jadi sansaro"
Di nagari Maek , di tapi Batang Maek ndak jauah dari sinan ado kampuang Koto Tinggi disanan tingga Midun jo Amir,
samo uni nyo nan biaso disapo tek Ina. Midun Karajo nyo sahari-hari kasawah jo
kaladang, Midun ko urangnyo rajin, sadangkan Amir sabana pamaleh suko mam buek
urang berang, cadiak bana bak kecek urang minang. Tek Ina ko elok bana urang
nyo paragiah, dibari gala etek paragiah dek urang kampuang tu . pagi-pagi tu …………..
“ Amir
ang lalok kalalok juo ang baru ko….lah jam bara ko a………kecek tek Ina tu ka Amir
Iyo
ni……. Kantuak bana wak ni a………..
Ang
ko lai tiru lah uda ang tu a….alun tabik matoari le lah pai nyo….ang lalok
kalalok juo baru….(sambia manyapu)
ba’a
pulo ang kababini tu…… karajo se maleh
bana ang..jo apo ang agiah makan anak urang tu ,
“ dari kamar ka lua jo muko kusuik” iyo ni, manga ni bandiang bandiang wak samo midun
tu…(jo muko masam)
Bukan
nyo den bandiang- bandiangan waang, yo ang tu lah gadang ndak tagarak babini
bagai ang, cubo caliak uda waang nyo kalau kababini lah ado usahonyo….. ndak
susahnyo bisuak lai do.
Yo
uni ko nyinyia mah,
Bukannyo
den nyinyia tapi tukan untuak ka elok ang juonyo, ang tu ndak mangarati den
kecekan do.
Sambia
pai kabalakang ndak lamo sudah tu di kumpua kannyo kain dibaok kain sajinjiang…
Yo
lah ni ndak talok dek den raso dirumah ko do, .karajo ndak juo dapek do….uni
mambandiang-bandiang juo jo Midun, rancak den pai jak di rumah ko lai….kok lai
di lua kampuang den dapek karajo,
Dibaok
kain dek Amir ko dari rumah jo raso berang.
Yo
kalu baitu nan waang, itu nan ka elok yo pai lah,,…elok-elok dingari urang
diak….
Ingek
papatah minang kalau malangkah paliahro kaki, kalau ka mangecek paliharo
lidah….
Kok
lai barubah iduik waang……bisuak nyo…
Jo
raso nan agak bimbang Amir pai malangkahkan kaki
Yo
lah ni wak pai lu…….sambia mambaok kain sajinjiang
Lah dilangkahan kaki dek amir,….tibo si midun dari balakang pulang jak di ladang…..
Haaaaa……………..!!!!!!!
Kama
Amir tu ni…..banyak baok barang a….
“nyo
pai marantau……”
“Apo
dek tibo-tibo senyo pai ni…….ndak ado ngecek-ngecek do…eee kini lah paise nyo
lai…”
Manjawab
etek Ina jak didapua sambia manenteng aia untuak Midun……ko aminum lah dulu ” yo
tu taragak nyo baa lai……”kok lai dapek karajonyo di rantau urang tu…..”
Yo
juo tu ni…diruamah ndak bakarajo juo…nyo do
Di
jalan Amir bajalan ndak ado samagaik….. tibo-tibo disapo dek ujang….kawan arek Amir…….
“haaa!!!
Kama waang Mir…….baok barang banyak bana a………
Takajuik
Amir ko “ ndak ko a,………den ka pai marantau lai…ndak tau karajo dirumah
do….rancak cari karajo di rantau lai…ko lai barubah nasib ko…
Yo
sabana lawak ang yo…..ang urang nyo nan agak manjo ko ka pai marantau lo biaso
pamaleh bana ko a…… lai takao dek ang tu dirantau urang tu.. (agak manyindia) .
“ yo
tu lah nan ang..den cubo dulu…yo ang kawan arek den dukung lah den ..tu
keputusan nan den piliah.”
“
tantu lah iyo ang kawan den nan pengertian., ko a……apo pun keputusan ang den
dukung-dukung se nyo…yo elok-elok se ang di jalan ..jo disinan…jan condong mato
ka nan padusi lo disinan….
Iyo
lah…..den pai dulu ……..
Amir pai pakai oto pak wali nagari kebetulan wakotu tu pak wali pai
lo manta anaknyo ka pasa Payokumbuah. Lalu pak wali basobok jo Amir di jalan tu
di baok nyo Amir ko naik otonyo…sabananyo Amir ko maleh…tapi ndak lo lamak
manolak do…yo masuak lah Amir ka dalam oto pak wali tu..alah babarapo jam di ateh oto ….akhia nyo tibo juo
di Payokumbuah…
“makasi
banyak pak a….kalau ndak ado apak tadi mungkin alun sampai wak lai..”
“ yo
biaso tu nyo…kini nan kamano waang…..??
Awak
rencana pai ka Kapua Sabilan pai mancari karajo ka sinan…..”
Oo
baitu yo lah kalau baitu elok se di jalan yo….
Yo
pak….”
Alah bajalan Amir ka oto nan barikuik nyo….dek lai elok nasib langsuang
dapek oto dan langsuang barangkek….
Di
ateh oto ati Amir raso bimbang….nyo tapikia kalau disinan manatap dima..ndak
ado sanak saudaro disinan do….
Oto
malaju kancang ndak taraso lah hampia kelok sambilan itu bararti sabantai lai
ka sampai….tapi tampek tingga alun juo tantu…raso tu taruih tapikia…….taruih….
Tibo-tibo
ado bapak mancaliak Amir nan sadang bimbang ko….” Ado apo nak dek bantuak tu
bana paroman waang…..” ndak ado do pak…ko awak pai marantau kasiko ndak tau
kama wak manatap do….”
Oo
baitu..yo lah untuak samantaro tingga se di tampek apak dulu……
mmmm……..baa
yo pak…( jo raso maleh) …” ndak baa gai do ……yo lah pak maksi bnyak pak….
Akhianyo
Amir tingga di tapek apak yang biaso di sapo udin.
Alah
babarapo hari taingek dek Midun.
Sambia
duduak” ni ndak ado kaba Amir do yo ni, lai salamaik senyo ko sampai disinan.
“yo
tu lah, uni risau pulo dek nyo..ndak ado maagiah kaba do, mudah-mudahan lai
elo-elok senyo.
“
iyo ni……..mudah-mudahan se……”
Dek bajalannyo waktu ndak
taraso alah ampia sataun lo Amir disinan…..tadanga danga kaba kalau Amir disinan
alah babini. Ahia nyo kaba tu batua….alah dibaoknyo dek Amir bini nyo ko
pulang, bini nyo ko sabana sombong, ndak namuah kalah dek nan lain…di asuang
lah dek bini nyo ko si Amir untuak bisa maambiak harato warisan, dek Amir
dikecekan nyo ka uni nyo ko.
“ni
baa carito tanah nan disabarang tu ni ”
Baa
tu lai coitu juo disinan nyo, lai ditanaman nyo dek midun jaguang, jo lado.”
“Ni
den paralu piti bana kini ni …” tu apo
makasuik nanyo tanah tu….???
Yo
jua se lah tanah tu ni, paralu bana piti tu ni.
Manjawab
tek Ina jo nada berang
“
ndak bisa bantuak tu do Mir.ang pulang mintak-mintak jua tanah se langsuang.
Harato Pusako tu ndak sembarang jua-jua se do.
Tabi-tibo
datang Midun dari lua.
‘ apo
ko ni ..tinggi bana suaro ko…”
Ko a
adiak ang nak jua tanah nan di sabarang tu a.tu kan tanah pusako awak ndak
sembarang-sambarang juo se do, awak ado paraturan adait.
“
eee ndak bisa tu do ni, ang ko baa ko, bukan
nyo baok piti pulang malah mintak jua tanah ang, ”bisa mularaik iduik dek nyo
tu.
“den
ndak namuah tau do nan penting jua tanah tu, ”penting piti dek den nyo, sia
pulo yang ngecekan mularaik.
“ang
tu samo se dari dulu sampai kini nyo., samo jo bini ang tu nyo sok karancakan .
Dek amir manyasak juo untuak manjua tanah tu ka etek Ina samo Midun
tu, jo raso nan tapaso tek Ina jo amir
manjua tanah nan di subarang, sasudah tanah tu tajua amir ndak takana undang-undang
adaik, diambiak pitih bali tanah kasadonyo,.ndak ado diagiah Midun jo tek Ina saketek
pun juo...
Bakato Midun ka tek Ina, ”ni baa dek bantuak itu bana Amir tu yo
ni….wak kiro kok lai ka barubah nyo lah
pulang marantau tu..eee….kironyo tambah
ka manyusahannyo..
Manjawek etek Ina ..” iyo tu lah mambuek uni paniang se Amir
tu…caliak bininyo, samo se aka nyo baduonyo, pitih ka pitih se dek nyo
Alah salasai manjua tanah Amir jo bini nyo pai karantau baliak ka
tampek bininyo, ndak tabasoan dek nyo etek bina jo midun pitih bali tanah tu do, urang sakampuang lah
tau baapo sifaik Amir jo bini nyo ko……nan ndak bisa maharagaoi urang…urang di
kampuang indak tasapo deknyo do….alah ampia tigo taun Amir ndak pulang-pulang kakampuang
tibo-tibo sajo pagi tu……….
“ni……ooo
ni…..”
Takajuik tek ina nan sadang
didapua……bapikia siako nan kadatang sambia bajalan ka muko, dicaliak kiro nan
datang amir..sambia mam baok kain dalam tas…
“haaaa……..!!!!!!
Kama
waang baok baju bnyak-banyak ko….lah masuak lah waang lu…
Tamanuang
amir sakatiko, saambia bajalan masuak kadalam. Ndak tantu nan ka dijawek…
Sambia
manenteng ia minum “ angko baa nan sabana nyo ko, bacakak lo ang samo bini ang,
.ndak elok bantuak itu do…
“ yo
ndak talok den den do ni, banyak bana kandak nyo”….ndak takao den dek disinan
lai…..di bandiang-bandiang nyo den samo nan lain……
“ yo
ang tu babini caliak dulu ….tu ang ndak parnah mangenalan jo kami dirumah dulu
sabalun manikah.
Tibo-tibo
datang Midun ka manantakan kue nan dibuek dek urang rumahnyo untuak tek Ina..
“
uni ooo uni………
dicaliak
dek tek Ina kamuko....” oo waang masuak lah”
Dicaliak ka ado Amir di dalam
Hahhahaa……..manga
waang baok baju banyak-banyak ko.… sambia maadokakn kue ka tek ina “ uni ko .jamilah
mambuek kue tadi disuruah antakan nyo kasiko….
Manjawek
tek Ina sambia maambiak kue tu…..” tu lah nan waang ha…..alun jadi lai, lah manggok
manggok mode ko nyo…..
“Aneh
waang ko mah….lah abih tanah ang jua tu
pulang ang baliak tu malaraik iduik ang tu disumpahan nyo ang dek nan tuo tu
mah”…..kato Midun sambia duduak
“alah
tu Midun…bianselah adiak ang tu baranti dulu latiah bagainyo ……..”
Alah
lamo mangecek “ uni den pulang dulu ka
pai ka ladang den lai…..
“ yo
lah…elok-elok….ko baok saketek a,..uni buek galamai patang untuak anak ang
beko..”
“
lah sudah diambiak nyo…Midun pai karumahnyo lai….
Sambia
bajalan kadapua “ ang istirahaek lah dulu..uni masak di dapua dulu..”
“iyo
ni….
Alah sabulan tigo bulan ampia satahun, iduik Amir samakin mularaik,
bini nyo nan daulu alah balaki lo baliak, ndak tantu nan dipabuek lai, harato
ndak ado nan tinga lai, samakin ari tubuah nyo samakin kuruih, ndak tau apo nan
dipiakianyo, alah jatuah sakik Amir , sakik ndak bisa diubek, ahianyo tibo aja
manjapuik.
*****************************@___@********************************
Salasai
Oleh weni novita
1110741002